Identifikohu
KIRURGJI GJENERALE
ONKOLOGJIA
KIRURGJI TROKALE
KARDIOLOGJI
ONKOLOGJI
ANGIOLOGJIA
ORL
ALERGOLOGJI
ORTOPEDI
NEUROLOGJI
PEDIATRIA
REUMATOLOGJI
UROLOGJI
GASTROLOGJI
GJINEKOLOGJI
STOMATOLOGJI
FERTILIZIMI
DERMATOLOGJI
OZONOTERAPIA
OKULISTIKE
ENDOKRINOLOGJI
FIZIOTERAPI
IMAZHERIA
ENDOSKOPIA
LABORATOR
Me refluks kuptojme rikthimin mrapsht nga stomaku ne ezofag te perberjes se stomakut (ushqim i perziere me
enzima tretese dhe me lengun e stomakut). Normalisht nje person mund te perjetoje refluks deri ne 50 here
ne dite, pa u konsideruar si patologji.
Semundja e refluksit gastroezofageal eshte termi klinik qe i referohet refluksit gastroezofageal qe shkakton demtime te indeve (ezofagitis) ose simptoma klinike (djegie restrosternale).
Trakti gastrointenstinal eshte i pajisur me disa barriera anti-refluks te cilat e mbrojne ate nga refluksi dhe semundja e refluksit gastroezofageal. Tek keto barriera perfshijme:
- 1. Sfinkterin e poshtem ezofageal, i cili sherben me se shumti si nje pengese anatomike ndaj rikthimit mrapsht te perberjes se stomakut.
- 2. Pastrimi i acidit nga ezofagu - ndryshe nga stomaku, ezofagu ka mekanizma te ndryshem mbrojtes te cilet neutralizojne mjedisin.
- 3. Rezistenca e epitelit te ezofagut - ezofagu eshte i veshur nga shtresa te ndryshme qelizore si dhe me mukus te cilat ndihmojne gjithashtu ne rezistencen ndaj refluksit.
- 4. Sfinkteri i siperm ezofageal, i cili gjithashtu sherben me se shumti si nje pengese anatomike ndaj refluksit.
Shkaku/Etiologjia e Semundjes se refluksit gastroezofageal
Semundja e refluksit gastrointenstinal eshte nje semundje multi-faktoriale e cila ka shume shkaktare. Per ti kuptuar ato me mire shkaktaret e semundjes se refluksit gastroezofageal i ndajme ne 4 kategori.
- 1) Nga disfunksioni i sfinkterit te poshtem ezofageal - kjo mund te jete e lindur, mund te shkaktohet nga pergjigje te ndryshme neuronale te fituara gjate jetes (si p.sh mbistimulim i nervit vagus) apo mund te jete efekt anesor i disa medikamenteve si p.sh nga grupi i medikamenteve beta-bllokues, teofilina, morfina, meperidine, diazepami, medikamente te klases se barbiturateve, etj. Ushqime si p.sh ato te pasura ne yndyrna, cokollatat, alkooli, apo edhe mentet gjithashtu ndikojne ne disfunksionin e sfinkterit te poshtem ezofageal.
- 2) Hernia hiatale - hernia hiatale eshte nje patologji e traktit gastrointenstinal ku pjesa proksimale e stomakut futet nepermjet hapjes se diafragmes duke u diferencuar ne kete menyre nga pjesa tjeter e stomakut. Kjo gjendje prish bashkeveprimin midis sfinkterit te poshtem dhe diafragmes si dhe pengon zbrazjen e ezofagut gjate gelltitjes duke favorizuar keshtu refluksin.
- 3) Demtimi i pastrimit te acidit nga stomaku - mund te jete pasoje e disfkunksionit te peristaltikes (shpesh vjen nga nje shkak nervor) ose nga ulja e salives (shpesh vjen nga perdorimi i tepruat i alkoolit, duhanit, mund te gjendet ne pacientet me sindromen Sjorgen, mund te vija nga radioterapia ne kavitetin oral apo dhe si efekt anesor i medikamennteve te ndryshme)
- 4) Vonese ne zbrazjen gastrike - mund te vije nga nje bllokim ne zbrazjen gastrike (pasoje e nje ulcere, neoplazie apo nga nje shkak neurogjenik) ose pasoje e dietes me permbajtje te larte yndyrore, alkoolit, etj. Vonesa ne zbrazjen gastrike haset me shpesh ne personat mbi 50 vjec.
- 5)Rritje te pres intraabdominal - mund te shkaktohet nga rrobat e ngushta (korse, rripa), dieta (ngrenie e tepert, pijet me gaz), obeziteti, shtatzania, ushtrimet fizike
- 6) Hipersekrecioni gastrik - mund te vije pasoje e stresit (trauma, nderhyrje kirurgjikale, menyra e jeteses), duhani, alkooli, medikamentet e ndryshme, dieta, etj.
Shenjat klinike te semundjes se refluksit gastroezofageal
- 1) Djegja retrosternale sidomos pas ushqyerjes masive, hiperkalorike, me sh yndyrna dhe gjate qendrimit shtrire
- 2) Regurgutacioni (kthim i ushqimit ne goje)
- 3) Gromesirat
- 4) Dispne paroksistike nokturne - dispne akute (veshtiresi ne frymemarrje) qe e zgjon pacientin nga gjumi, shoqerohet me kolle te forte. Nderpritet pas disa kollitjeve. I dedikohet aspirimit te lengut acid te stomakut
- 5) Dhimbje
- 6) Hemorragi nga pjesa e siperme e traktik gastroezofageal
- 7) Disfagi apo veshtiresi ne gelltitje
Mjekimi i semundjes se refluksit gastroezofageal
- 1) Medikamente te klases se inhibitoreve te pompes proteinike (PPI) si omeprazoli, pantoprazoli,
rabeprazoli, esmoprazoli
• ulin sekrecionin acid te stomakut
• zakonisht jepen te ndare ne dy doza, nje ne mengjes dhe nje ne darke para buke
• simptomat zhuken 2-3 dite pas fillimit dhe nuk rishfaqen gjate perdorimit
• sherimi ka ndodhur 4,5 javeve ne 60-70% te rasteve dhe ne 8 jave ne te gjitha rastet, nje pjese e pacienteve i marrin per disa vite me rradhe keto medikamente e te tjere gjate gjithe jetes
• nuk kane efekte anesore - 2) Medikamente te klases se antagonisteve te receptoreve H2 - keto kane efekt antisekretor me te dobet
- 3) Medikamente prokinetike, pra qe permisojne peristaltiken dhe shpejtojne zbrazjen e stomakut si motilium, domperidone, etj
Keshilla per stilin e jeteses ne paciente me refluks gastroezofageal:
- Te ndjekin nje diete hipokalorike, pa yndyrna te teperta, por te pasur me protiena
- Te mos marrin sasi te medha ushqimi para gjumit
- Te perdorin 2 jastike ne shtrat
- Te shmangin duhanin,alkoolin, kafen
- Te shmangin medikamente si valiumi
- Te shmangin perdorimin e antiacideve ne forme xheli, sepse mund ta perkeqsojne refluksin