SEMUNDJA ULCEROZE GASTRO-DUODENALE

• 1. Infeksioni me Helicobacter Pylori
• 2. Perdorimi i shpeshte i antiinflamatoreve josteroide
• 3. Stres i shkaktuat nga semundje kritike apo kronike
• 4. Te pasurit e familjareve me ulcer gastroduodenale
• 5. Individe te grupit te gjakut 0
• 6. Perdorimi i duhanit (veshtirson sherimin), i alkoolit (demton membranen)
• 7. Dieta - ndonese nuk ka studime qe e mbeshtesin, shuimica e pacienteve kane dispepsi apo veshtiresi ne tretje nga ushqime si ato pikantet, kafe, caj, pije me gaz, etj.
• 8. Gjendje qe shoqerohen me hipersekretim te acidit gastrik si p.sh Sindroma Zollinger-Ellison
• 9. Infeksione virale si citomegalovirus
• 10. Kemioterapia apo Radioterapia
• 11. Semundje Infiltruese si Semundja Crohn's, apo semundje te tjera kronike qe mund te predispozojne krijimin e ulceres si: Cirroza, Insuficenca Renale Kronike, Semundje Pulmonare Obstruktive Kronike, Semundje Kardiovaskulare

• 1. mukoza te mos jete ne gjendje ti rezistoje ketij efekti
• 2. efekti gerryes i lengut ti kaloje kufijte e forcen mbrojtese te mukozes

• 1. prodhimi i mukusit dhe bikarbonateve
• 2. qelizat epiteliale te stomakut te lidhura fort me njera tjetren me ane te "tight junctions"
• 3. nen shtresen e qelizave epiteliale kemi nje shtrese te holle enesh gjaku te cilat ruajne integritetin e barrieres se stomakut, si dhe i japin mundesi qelizave te rigjenerohen me shpejt ne raste demtimi

• 1.Dhimbja gastrike (e hasim ne 40% te pacienteve)
- nuk eshte gjithmone e pranishme, ndonjehere ulcera zbulohet me ane te ekzaminimeve endoskopike, ndonese pacienti nuk referon per dhimbje
- mund te vazhdoje edhe kur lezioni eshte sheruar
- dhimbja zakonisht ka natyre djegese, gerryese, dhe eshte e lokalizuar ne epigaster
- dhimbja zakonisht fillon 2-3 h pas ushqimit
- qetesohet kur pacienti gelltit ushqime ose antiacide
- ndonjehere dhimbja i zgjon pacientet nga gjumi naten, ndersa ne mengjes nuk kane dhimbje
- dhimbja mund te vazhdoje per periudha ditore ose javore e me pas pacientet kane peridha pa dhimbje
- dhimbja mund te shoqerohet me hiperfagi e shtim ne peshe (duke qene se ushqimi qetson dhimbjen), por ne disa raste mund te shoqerohet dhe me anoreksi e dobesim te pazakonte
- dhimbjen ne pacientet me ulcere gastroduodenale me shpesh e hasim ne pranvere e vjeshte, arsyet per kete jane te panjohura

• 2. Shume paciente vijne ne urgjence me komplikacione si hemorragjia apo perforacion pa pasur shenja klinike me pare kjo zakonisht ndodh ne pac qe perdorin antiinflamatore josteroide vecanerisht te moshuar
• 3. Simptoma te tjera perfshijne te perzierat, te vjellat

Diagnoza e ulceres gastroduodenale

• 1.Radiografia gastroduodenale
- perdoret me rralle sepse eshte me pak e ndjeshme se endoskopia dhe sepse nuk jep mundesine e marrjes se biopsise
- ka vlere ne diagnostikimin e komplikacioneve
- mund te behet me kontrast ose me kontrast te dyfishte (me efektive)
- mund te shohim plika mukoze te rregullta, edematoze, konvergjente ne kraterin e ulceres
• 2.Endoskopia e stomakut
- nuk ka nevoje per radiografi gastroduodenale per mbeshtetje diagnoze
- ulcera duket si nje lezion diskret, i thelluar ne mukoze, me baze te bardhe
- buzet e ulceres jane edematoze, te rregullta, te inflamuara, plikat konvergojne ne krater
- ulcerat malinje gjenden me shume ne stomak e kane karakteritika te kunderta, megjithate ato mund te jene te pranishme dhe kur endoskopia tregon per lezione beninje (apo dhe e kunderta)
- ky ekzaminim ofron mundesine e marrjes se materialit per biopsi

• 1.Antagoniste te receptoreve histaminike (anti H2) si: cimetidina (tagamenti), ranitidina (zantaku), famotidina (pepcidi), nizatidina (aksidi)
• keto medikamente absorbohen mire dhe nuk demtohen nga marrja e ushqimeve
• eleminohen me rruge hepatike e renale
• merren ne forme orale ose intravenoze
• kur perdoren ne darke japin shume efekt ne uljen e sekrecionit acid gjate nates
• rezultate te sherimit ne 4-6 jave te ulceres duodenale 70-80%; por 55-65% ne ulceren e stomakut
• efektet anesore (sidomos kur jepen ne menyre intravenoze) perfshijne bradi/takiaritmi, hipotension, dhimbje koke, pergjumje, depresion, gjendje konfuzionale
• 2.Frenues te pompes protonike (PPI)
• ulin sekrecion e stomakut
• ekzistojne 5 klasa: omeprazoli, esomeprazoli, lanzoprazoli, pantoprazoli, rabeprazoli (nuk ka ndryshim ne efikasitet midis tyre)
• jane medikamentet me te efektshme ne frenimin e aciditetit
• treten dhe perthithen mire
• ushqimi mund ta zgjase kohen e absorbimit, por nuk ul perqendrimin plazmatik, prandaj eshte me mire qe keto ushqime te meren para ushqimit; nese merret vetem 1 doze me mire ne mengjes
• metabolizohen ne hepar, ekskretohen ne urine
• trajtimi edhe i Helicobacter Pylori njekohsisht e rrit efikasitetin, por mekanizmi nuk dihet mire
• perdorimi i tyre 1 here ne dite ka sjelle kurim te ulceres duodenale 80-100%, pas 4-8 javeve dhe 70-80% per ulceren gastrike
• rralle kane efekte anesore serioze, ato me te shpeshta jane: dhimbje koke, marrje mendsh, diarre
• ndonese ne shmicen e rasteve periudha e trajtimit me frenues te pompes protonike eshte e shkurter, ne disa raste te vecanta si: gjendje hipersekretore, perdorimi i detyruar i antiinflamatoreve josteroide, apo semundjeve te tjera qe shoqerojne semundjen ulceroze, perdorimi i tyre mund te jete shume i gjate
• mjekimi i gjate nuk jep efekte anesore
• 3. Antibiotiket
• me te perdorurit jane: klaritromicina, amoxicillina, metronidazol
• rekomadohet kombinimi: klaritromicine/amoxicilline ose klaritromicine/metronidazol, per 10 dite
• shpesh perdoren terapi treshe: me 2 antibiotike + nje frenues te pompes protonike
• ne raste te rezistences bakteriale mund te perdoret dhe “terapi katershe” : me 2 antibiotike (si psh. metronidazol e tetracikline) + 1 frenues te pompes protenike + bismuth subsalicilat
• keto skema kane efikasitet sherues 95%
• 4. Mjekimi me citoprotektore, ketu perfshijme medikamente si:

a) Sukralfati, i cili eshte nje citoprotektor qe permban alumin hydroksidat
• ka aftesi te vogla neutralizuese te acidit se stomakut
• ngjitet me kraterin ulceroz duke e mbrojtur nga veprimi i metejshem gerryes
• rrit sekrecionin e prostaglandinave, stimulon prodhimin e bikarbonateve, lidh kriperat biliare, nxit EGF (faktorin epidermal te rritjes), nxit angiogjenezen
b) Bismuthi subsalicilat dhe koloidal, i cili perdoret gjeresisht ne trajtimin e diarreve, por edhe ne crregullimet e tretjes
• mendohet se formon nje miksture me mukusin duke krijuar nje “veshje” per kraterin ulceroz
• rrit nivelin e prostaglandinave dhe bikarbonateve
• ka dhene rezultate te mira ndaj Helicobacter Pilori
c) Prostaglandinat, jane substanca qe perfitohen dhe ne menyre natyrale ne trupin tone, te marra si medikamente kane shume efekte perfituese si:
• frenojne sekrecionin acid te stomakut e njekohesisht stimulojne edhe mukusin te pasur me bikarbonate
• rrisin fluksin e gjakut ne mukozen e stomakut
• perdoren sidomos tek pacientet qe kane rrisk te larte per zhvillim ulcere nga perdorimi kronik i antiinflamatoreve josteroide

Nderlikimet e semundjes ulceroze

• 1.Stenoza apo ngushtimi i rajoneve sic jane: segmentet antrale, pilorike e bulbare deri ne masen qe veshtirson kalueshmerine e solucioneve ushqimore, duke shkaktuar obstruksion, pra, bllokim te lumenit gastrik dhe retension apo kthim mrapsht te ushqimeve
• 2. Tumoret, te cilat mund te jene:
• beninje: sic jane polipet adenomatoze
• malinje: sic jane karcinoma gastrik, karcinoma e kokes se pankreasit apo limfoma
• 3. Inflamacioniet, ku perfshijme:
• kolecistiti apo inflamacion i fshikezes se temthit
• pankreatiti akut
• enteriti apo inflamacion i zorreve

• 4. Perforimi apo gerryerje e te gjithe trashesise se murit te stomakut apo duodenit dhe depertim i lezionit ulceroz ne indet apo organet fqinje, derisa ne disa raste krijon nje komunikim te lire midis lumenit digjestiv dhe kavitetit abdominal.
• 5. Hemorragjia Gastrointenstinale, gjakderdhje nga vendi i ulceres, pasoje e depertimit te saj ne zona te murit gastrik qe jane shume te vaskularizuara.