Semundja e Parkinsonit.Cfare e shkakton?Simptomat.Trajtimi

Sëmundja e Parkinsonit

Sëmundja e Parkinsonit është një çrregullim progresiv që prek sistemin nervor dhe pjesët e trupit të kontrolluara nga nervat. Simptomat fillojnë gradualisht. Simptoma e parë mund të jetë një dridhje mezi e dukshme në njërën dorë. Çrregullimi gjithashtu mund të shkaktojë ngurtësi ose ngadalësim të lëvizjes.

Në fazat e hershme të sëmundjes së Parkinsonit, fytyra juaj mund të tregojë pak ose aspak shprehi. Krahët mund të mos lëkunden kur ecni. E folura juaj mund të bëhet e butë ose e paqartë. Simptomat e sëmundjes së Parkinsonit përkeqësohen me kalimin e kohës.

Megjithëse sëmundja e Parkinsonit nuk mund të shërohet, medikamentet mund të përmirësojnë ndjeshëm simptomat tuaja. Në disa raste, mjeku juaj mund të sugjerojë kirurgji për zona të caktuara të trurit tuaj për të përmirësuar simptomat.

Simptomat

Shenjat dhe simptomat e sëmundjes së Parkinsonit mund të jenë të ndryshme për të gjithë. Shenjat e hershme mund të jenë të lehta dhe të kalojnë pa u vënë re. Simptomat shpesh fillojnë në njërën anë të trupit dhe zakonisht mbeten më keq në atë anë, edhe pasi simptomat fillojnë të prekin gjymtyrët e tjera.

Simptomat e Parkinsonit mund të përfshijnë:

• Dridhje që zakonisht fillon në një gjymtyrë, shpesh në dorë ose gishta. Mund të fillojë si nevojë për fërkuar gishtin e madh dhe gishtin tregues para dhe mbrapa. Po ashtu, dora juaj mund të dridhet më shumë kur nuk është në lëvizje dhe më pak kur jeni duke kryer diçka.
• Ngadalësimi i lëvizjes. Me kalimin e kohës, sëmundja e Parkinsonit mund të ngadalësojë lëvizjen tuaj, duke i bërë detyrat e thjeshta të vështira. Mund të filloni të bëni hapa më të shkurtër kur ecni. Mund të jetë e vështirë të ngriheni nga një karrige ose mund të tërhiqni ose ngatërroni këmbët ndërsa përpiqeni të ecni.
• Muskujt e ngurtë. Ngurtësia e muskujve mund të ndodhë në çdo pjesë të trupit tuaj. Muskujt e ngurtësuar mund të jenë të dhimbshëm dhe të kufizojnë gamën tuaj të lëvizjes.
• Qëndrimi dhe ekuilibri i dëmtuar. Qëndrimi juaj mund të përkeqësohet. Po ashtu, mund të rrëzoheni ose të keni probleme të ekuilibrit.
• Humbja e aftësive motorike. Aftësitë motorike, pra aftësitë për të kryer lëvizje të pavetëdijshme, si pulitja e syve, buzëqeshja ose lëkundja e krahëve kur ecni, mund të reduktohen.
• Ndryshimet e të folurit. Mund të flisni me zë të ulët, shpejt, të shani ose të hezitoni përpara se të flisni. E folura juaj mund të jetë më monotone se normalisht.
• Ndryshimet e shkrimit. Mund ta keni të vështirë për të shkruar.

Shkaqet

Për shkakt të sëmundjes së Parkinsonit, disa qeliza nervore (neurone) në tru gradualisht prishen ose vdesin. Shumë nga simptomat vijnë si rrjedhojë e humbjes së neuroneve që prodhojnë dopaminë. Kur nivelet e dopaminës ulen, aktivitete atipike të trurit fillojnë.

Shkaku i sëmundjes së Parkinsonit është i panjohur, por disa faktorë duket se luajnë një rol në zhvillimin e saj. Ato përfshijnë:

• Gjenet. Studiuesit kanë identifikuar ndryshime specifike gjenetike që mund të shkaktojnë sëmundjen e Parkinsonit.
• Shkaktarët mjedisorë. Ekspozimi ndaj disa toksinave ose faktorëve mjedisorë mund të rrisë rrezikun e sëmundjes së Parkinsonit.

Faktorët e rrezikut

• Mosha. Të rinjtë rrallë e përjetojnë sëmundjen e Parkinsonit. Zakonisht ajo fillon në moshë të mesme ose të vonë.
• Trashëgimia gjenetike. Të pasurit e një të afërmi me sëmundjen e Parkinsonit rrit shanset që ju të zhvilloni sëmundjen po ashtu.
• Gjinia. Burrat kanë më shumë gjasa të zhvillojnë sëmundjen e Parkinsonit sesa gratë.
• Ekspozimi ndaj toksinave. Ekspozimi i vazhdueshëm ndaj herbicideve dhe pesticideve mund të rrisë rezikun e sëmundjes së Parkinsonit.

Trajtimet për sëmundjen e Parkinsonit

Megjithëse nuk ka shërim për sëmundjen e Parkinsonit, ilaçet, trajtimi kirurgjik dhe terapitë e tjera shpesh mund të lehtësojnë disa simptoma.

Ilaçet për sëmundjen e Parkinsonit

Ilaçet mund të ndihmojnë në trajtimin e simptomave të Parkinsonit duke:

• rritur nivelit e dopaminës në tru
• duke pasur një efekt në kimikate të tjera të trurit, të tilla si neurotransmetuesit
• duke ndihmuar në kontrollin e simptomave të moslëvizjes

Kirurgjia

Për njerëzit me sëmundjen e Parkinsonit që nuk reagojnë mirë ndaj ilaçeve, mjeku mund të rekomandojë stimulim të thellë të trurit.

Terapi të tjera

• terapitë fizike, profesionale dhe të të folurit
• ushtrime për të forcuar muskujt dhe për të përmirësuar ekuilibrin
• masazhe për të reduktuar tensionin
• yoga dhe tai chi për të rritur fleksibilitetin