Sherbimet Mjeksore

Crregullimet Hormonale

Çfare eshte çekuilibri hormonal tek grate?
Ndryshimet hormonale femerore ndodhin kur hormonet ngrihen mbi ose bien nen nivelet normale ne qarkullimin e gjakut. Hormonet jane perberje te prodhuara nga gjendrat ne sistemin endokrin qe u tregojne qelizave, indeve dhe organeve tuaja se çfare te bejne.

kistet-ne-vezore-trajtimi

Hormonet ndihmojne ne rregullimin e shume funksioneve te rendesishme ne trup:

  • Humor
  • Temperaturen e trupit
  • Metabolizmin
  • Rrahjet e zemres
  • Fjetjen
  • Ciklet riprodhuese
  • Rritjen
  • Stresin
Nivelet e hormoneve tek grate zakonisht luhaten ne periudha te caktuara, si para ose gjate menstruacioneve, gjate shtatzenise ose gjate menopauzes. Mosbalancimi i hormoneve femerore eshte i zakonshem ne adrenalinen, hormonet steroide, hormonet e rritjes, insulines, estrogjenit ose progesteronit.

Simptomat

Fryrja e barkut, shtimi ne peshe, lodhja, luhatjet e humorit dhe rritja e temperatures se trupit jane vetem disa nga simptomat e shumta te çekuilibrit hormonal tek grate. Menstruacionet e vonuara ose te anashkaluara mund te shkaktohen gjithashtu nga çekuilibri i hormoneve. Keto pabarazi mund te ndikojne ne komoditetin personal, fokusin, shendetin, performancen e punes dhe marredheniet me te dashurit. Simptomat e çekuilibrit hormonal tek femrat perfshijne:
  • Djersitje naten
  • Interesi i reduktuar per aktivitetin seksual
  • Steriliteti
  • Luhatje humori
  • Probleme me gjumin
  • Depresioni
  • Ndryshimet ne oreks
  • Zeri i thelluar
  • Ndryshim i rrahjeve te zemres
  • Dhimbje ne gji
  • Fytyre edematoze
  • Dhimbje koke
  • Veshtiresi ne perqendrim
  • Fryrje (trupi)
  • Shtim ne peshe
  • Humbje peshe
  • Urinim pak a shume i shpeshte ose jashteqitje
  • Lekure te thate
  • Skuqje te lekures
  • Kocka te dobeta
  • Floke te holle dhe renia e tyre
  • Djersitje
  • Ndryshimet te sheqerit ne gjak
  • Ndryshimet ne ndjeshmerine ndaj nxehtesise ose te ftohtit
  • Probleme me shikimin
  • Klitoris i zmadhuar
  • Steriliteti
  • Lodhje afatgjate

Shkaqet

Grate shpesh perjetojne çekuiliber hormonal ne pika te parashikueshme dhe te natyrshme ne jeten e tyre (menstruacione, pubertet, shtatzeni dhe menopauze). Disa kushte mjekesore, zakone te jeteses, kushte mjedisore dhe keqfunksionime te gjendrave endokrine mund te jene shkaqe te tjera te çekuilibrit hormonal tek femrat. Gjendrat endokrine jane qeliza te vendosura ne te gjithe trupin qe gjenerojne, ruajne dhe leshojne hormone ne qarkullimin e gjakut. Gjendra te ndryshme endokrine rregullojne organe te ndryshme. Shkaqet e çekuilibrit hormonal tek grate perfshijne:
  • Ushqimi jo i shendetshem
  • Stresi i tepruar
  • Perqindje e larte e yndyres ne trup
  • Tumoret e hipofizes
  • Diabeti i tipit 1 dhe i tipit 2
  • Sindroma Prader-Willi (gjendje gjenetike e shenuar nga uria kronike)
  • Pankreatiti i trasheguar (inflamacion i pankreasit)
  • Demtimi i gjendres endokrine
  • Infeksione ekstreme
  • Toksina, ndotes, herbicide dhe pesticide
  • Reaksione te renda alergjike
  • Abuzimi i medikamenteve steroide anabolike
  • Te kesh vetem nje kromozom X funksional (i njohur si sindroma Turner dhe mund te shkaktoje defekte te zemres dhe vezoreve)
  • Tiroide teper aktive ose joaktive
  • Fitoestrogjenet, estrogjenet natyrore bimore ne produktet e sojes (dominimi i estrogjenit lidhet me kancerin e gjirit, kancerin e vezoreve, infertilitetin dhe çrregullimet autoimune)
  • Nivele te larta te glukagonit (mund te çojne ne simptoma te ngjashme me diabetin). Nivele te larta te insulines
  • Shume ose shume pak hormon paratiroidi (ndihmon ne balancimin e niveleve te kalciumit ne qarkullimin e gjakut)
  • Medikamente per kontrollin e lindjes
  • Medikamente zevendesuese hormonale
  • Tumoret beninje ose cistat qe prekin gjendrat endokrine
  • Kanceret qe prekin gjendrat endokrine
  • Kimioterapia ose rrezatimi
  • Nivele te larta te hormonit te kortizolit
  • Shume pak kortizol dhe aldosteron (e njohur edhe si Semundja e Addison-it, nje gjendje qe ndan shume nga simptomat e çekuilibrit hormonal tek grate, duke perfshire lodhjen ekstreme, nervozizmin dhe mosfunksionimin seksual)
  • Anoreksia
  • Medikamentet
Kushtet mjekesore qe mund te shkaktojne çekuiliber te hormoneve tek grate perfshijne kancerin ovarian, sindromen e vezores policistike (PCOS), menopauzen e hershme, zevendesimin e hormoneve ose medikamentet e kontrollit te lindjes dhe pamjaftueshmerine primare ovariane (POI).

Diagnoza

Nje test i vetem, gjitheperfshires i çekuilibrit te hormoneve femerore nuk ekziston. Mjeku juaj do te filloje me nje ekzaminim mjekesor rutine, do te pyese per simptomat tuaja dhe mund te rekomandoje testet e meposhtme per te diagnostikuar çekuilibrin hormonal:
  • Testi i gjakut: Nje test gjaku mund te mase shumicen e niveleve te hormoneve.
  • Ekzaminimi i legenit: Nje ekzaminim i legenit mund te zbuloje çdo gunge, kist ose tumor te panatyrshem
  • Ultratinguj: Nje skanim me ultratinguj perdor valet e zerit per te kapur imazhe te mitres, vezoreve, tiroides dhe gjendrres se hipofizes.
  • Teste te tjera: Teste te tjera te mundshme mund te perfshijne rrezet X, imazhet me rezonance magnetike (MRI), biopsi ose skanime te tiroides.

Trajtimi

Trajtimi per çekuilibrat hormonal percaktohet nga shkaku specifik dhe pershtatet shume per secilen grua individuale. Çdo femer mund te kerkoje nje regjim te ndryshem trajtimi. Trajtimet mjekesore dhe ndryshimet e stilit te jeteses tregojne rezultatet me te mira afatgjata. Opsionet e trajtimit mjekesor per grate me çekuiliber hormonal perfshijne:
  • Kontrolli i hormoneve ose mjekimi i kontrollit te lindjes. Keto medikamente permbajne estrogjen dhe progesteron qe mund te ndihmojne ne menaxhimin e cikleve menstruale (dhe simptomave te lidhura). Opsionet e disponueshme per medikamentet e kontrollit te lindjes jane pilula, unaza, arna, injeksione ose pajisje intrauterine (IUD)
  • Medikamente per zevendesimin e hormoneve. Grate mund te marrin medikamente per te lehtesuar perkohesisht simptomat e menopauzes, duke perfshire afshet e nxehta ose djersitjet gjate nates.
  • Medikamente kunder androgjenit. Keto medikamente pengojne hormonin androgjen dhe mund te ndihmojne ne minimizimin e akneve ekstreme, rritjen e flokeve apo edhe humbjen e flokeve.
  • Estrogjeni vaginal. Ne kete trajtim, nje femer aplikon kremra qe permbajne estrogjen direkt ne indet vaginale per te reduktuar simptomat. Tabletat dhe unazat e estrogjenit gjithashtu mund te zvogelojne thatesine vaginale.
  • Klomifeni dhe letrozoli. Grate me sindromen e vezores policistike (PCOS) ose infertilitet mund te marrin medikamente per te pershpejtuar ovulacionin. Injeksionet e gonadotropinave mund te ndihmojne gjithashtu ne rritjen e gjasave te shtatzenise.
  • Teknologji riprodhuese e asistuar. Fekondimi in vitro (IVF) mund te ndihmoje ata me PCOS te mbeten shtatzene.
  • Metformina. Ky medikament qe merret zakonisht per diabetin e tipit 2 mund te ndihmoje ne uljen ose balancimin e niveleve te sheqerit ne gjak.
  • Levotiroksina. Ky eshte nje kimikat qe gjendet ne medikamente qe mund te zvogelojne simptomat e hipotiroidizmit.
Zakonet e stilit te jeteses gjithashtu mund te parandalojne ose zvogelojne çekuilibrin hormonal femeror. Keto zakone perfshijne:
  • Ruajtja e nje peshe te shendetshme trupore.
  • Kryerja e ushtrimeve te rregullta fizike.
  • Ngrenia e nje diete te ekuilibruar, ushqyese.
  • Reduktimin e stresit.
  • Praktikimi i vete-rregullimit (frymemarrje e thelle, joga, vizualizimi pozitiv dhe meditimi) per te menaxhuar stresin.
  • Larja dhe pastrimi i fytyres, duarve, gjoksit dhe qafes.
  • Shmangia e ushqimeve dhe pijeve pikante qe mund te shkaktojne ndezje te nxehta.
  • Reduktimi i perdorimit te pastruesve shtepiake me kimikate toksike.
  • Minimizimi i ushqimeve me sheqer dhe ushqimeve te paketuara.
  • Gatim me tava qeramike ne vend te tiganeve te vjeter qe nuk ngjiten.
  • Blerja e frutave dhe perimeve organike qe nuk jane sperkatur me pesticide.
  • Caktimi i takimeve te rregullta te kujdesit shendetesor per te vleresuar shendetin.